Szlak Historycznych Receptur
Kontrast:
Domyślne kolory Wersja żółta Wersja czarno biała Wersja czarno zółta
pl en sk de

Manufaktura Nalewek (Krosno)


Manufaktura Nalewek (Krosno)

Niepodobna wyobrazić sobie podkarpackiego dworu szlacheckiego, w którym nie pielęgnowano by dawnego zwyczaju wykonywania staropolskich nalewek. Każda familia miała swoje sposoby i tradycyjne receptury przekazywane z pokolenia na pokolenie. Można rzec, że rodziny rywalizowały ze sobą o lepszy smak i skuteczniejszą miksturę. Ktoś zapyta: „Czemu miksturę? Wszak mikstura oznacza lekarstwo!”. A i owszem, stąd właśnie wywodzi się ów trunek. Pierwotnie bowiem wytwarzano ją właśnie jako lek. Legenda przypisuje wykonanie pierwszej w dziejach nalewki Hipokratesowi. Miał ją sporządzić w celach leczniczych pomieszawszy wino z miodem i przyprawami. Dlatego też w dobie nowożytnej nazywano tak wykonaną nalewkę „Hipokratesem”. Gdy Arabowie wynaleźli alkohol, zaczęto mieszać go z ziołami, zaobserwowawszy, że w ten sposób są lepiej przyswajane i skuteczniejsze w działaniu. 
 
Pierwszą nalewkę do spożywania nie jako medykament, lecz smaczny trunek wykonano na Półwyspie Apenińskim w XIV w. Nazwana była rosoglio (łac. ros solis – rosa słoneczna). Tworzył ją olejek różany zmieszany ze spirytusem. Stąd polski rosolis powszechnie znany i używany dla zdrowia i przyjemności. Najsłynniejsze, znane w całej Europie rosolisy z Fabryki Likierów, Rosolisów i Rumu Alfreda hr. Potockiego w Łańcucie uchodziły za najlepsze i najdroższe alkohole podawane na najwystawniejszych ucztach.
Do Polski moda na nalewki przybyła z Francji, zapewne wraz z Henrykiem Walezym. Niebawem w każdej dworskiej apteczce musiało znajdować się kilka gatunków nalewek. Ich receptury przekazywano sobie z pokolenia na pokolenie w domowych almanachach nazywanych silva rerum (łac. las rzeczy). 
 
Nalewki stały się elementem bogatej polskiej tradycji dworskiej, np. przygotowywano nalewkę na chrzciny dziecka, zaś podawano ją dopiero podczas jego wesela. 
Po II wojnie światowej tradycja nalewkarska zaczęła zanikać. Dzisiaj odradza się dzięki wielu miłośnikom staropolskiej kuchni. Jednym z miejsc, które przoduje w produkcji tego wyśmienitego trunku na Podkarpaciu, jest Manufaktura Nalewek rodziny Krzanowskich z Korczyny koło Krosna.
 
Powstała ona w 2013 r. po długim okresie eksperymentów rodzinnych z przyrządzaniem tych napojów. W 2014 r. przygotowano specjalnie wyposażoną halę do ich produkcji. Owoce zostały odpowiednio wyselekcjonowane i w 2016 r. umieszczone w tankach, by poddać je ponad rocznej maceracji. W 2017 r. pierwsza partia wybornych nalewek została rozlana do oryginalnych firmowych butelek. Manufaktura oferuje dziś nalewki o tajemniczych nazwach: Podstępna porzeczka, Soczysta malina oraz Wiśniowa furia.


Zobacz również inne punkty

symbol
Stary Browar Rzeszowski, Rynek, Rzeszów

Stary Browar Rzeszowski (Rzeszów)

Można śmiało zaryzykować stwierdzenie, że byłoby wielkim faux pas być na rzeszowskim rynku i nie odwiedzić Starego Browa... czytaj więcej
symbol
Námestie slobody 70, 066 01 Humenné, Słowacja

Pivovar u Medved'a (Humenne)

Co odwiedzić w Humennem? Zamek – trzeba, skansen – można, Szwejka – wypada, ale warto także zobaczyć j... czytaj więcej
symbol
Przysieki

Winnica Dwie Granice (Przysieki k. Jasła)

Już sama nazwa winnicy jest intrygująca. Dlaczego bowiem dwie granice? Czy może dlatego, że do słynnych winnic węgierski... czytaj więcej
symbol
Winnica Widokowa, Kombornia

Salon Win Karpackich w Dworze Kombornia (Kombornia)

Można śmiało zaryzykować stwierdzenie, że byłoby wielkim faux pas być na rzeszowskim rynku i nie odwiedzić Starego Browa... czytaj więcej